فصل دوم را می توان سنگ زیرین پایان نامه و مبنای طرح نظری پژوهش معرفی کرد که معمولا به عنوان وظيفه اي تحميلي با کپي برداري همراه است
هر چند این فصل در تحقیقات کیفی و کمی نسبتا کاربرد های متفاوتی دارد اما نشان دهنده موجه بودن پایان نامه یا پژوهش می باشد

در پایان نامه های کمی مبانی نظری مشخص کننده مسیر و اهداف تحقیق است در حالی که در نوعی کیفی این فصل بیشتر نشان دهنده تحقیقات مرتبط است و الزامی ندارد که مسیر و هدف دهنده پایان نامه باشد.

معمولا” از فصل دوم پایان نامه تحت عناوینی چون “بررسی مبانی تحقیق”، “بررسی مبانی نظری پژوهش” یا “بررسی ادبیات موضوع” و… نام برده می شود و تقریبا” بخش زیادی از پایان نامه را به خود اختصاص می دهد. معمولا” دانشجویان این فصل را ساده ترین بخش کار پایان نامه قلمداد می نمایند چرا که معتقدند با جستجوی کلیدواژه های تحقیق در اینترنت می توانند مطالب آماده ای را پیدا نمایند و فقط لازم است که این مطالب در کنار یکدیگر قرار بگیرند. این در حالیست که این تصور، تصور اشتباهی بوده و اهمیت تدوین درست فصل 2 کمتر از سایر فصل های پایان نامه نیست. در اینجا، نکاتی جهت تدوین درست فصل 2 ارائه می گردد.

مشکلی که در پایان نامه های دانشجویان به کررات مشاهده شده است, نگارش فصل دو بر اساس نوشته های پایان نامه های دیگر است. به شکلی که در تجزیه مطالب آورده های بسیار مناسبی مشاهده می شود اما در ترکیب الگوی مناسب و سیر تکامل و منسجمی مشاهده نمی شود.

بهترین توصیه برای افرادی که قصد دارند پایان نامه مطلوبی داشته باشند این است که فصل 2 یا مبانی نظری خود را حداقل 3 بار نگارش نمایند.

بار اول : جمع آوري تعاريف – مباني به صورت فیش نويسي شده يا نگارش شده در فايل هاي استانداردی که قابلیت فراخوانی داشته باشد

بار دوم : مطالعه بخش هاي جمع شده و استفاده از جدول یا طرحی مشخص براي چينش اين داده هاي اطلاعاتي به صورت ستون فقرات ماهي وار(مطالب اصلي به فرعي مشخص شده و مطالب اصلي نيز به صورت روابط منطقی به هم مرتبط باشند). لازم به توضيح است دارا بودن فلسفه فکري صحيح براي سازمان دهي اين فصل شناخت و اشراف نسبتا مطلوب پژوهشگر را مي طلبد)

بار سوم :روايت مباني جمع آوري شده از زبان خود پژوهشگر و خلاصه سازي به صورت جداول و شکل ها براي استفاده از خلاقيت هاي فردي در نگارش مطالب نسبتا تکراري

  لازم است محقق در فصل 2(بخش اول)، تشابه ها و تفاوت های معنایی احتمالی کلیدواژه های تحقیق خود را با مفاهیم هم خانواده مشخص نماید. مثلا”، کسی که قرار است در موضوع انگیزش به مطالعه بپردازد باید تفاوت ها و مشابه های آنرا با مفهوم رضایت شغلی مشخص نماید.

هر چقدر محقق در فصل 2، بتواند تحقیقات بیشتری را مورد مطالعه قرار دهد و  تئوری های بیشتری را ملاحظه نماید کار وی در فصل 5 که باید به بحث و تبیین نتایج تحقیق خود پرداخته و مشابهت ها و تفاوت های یافته های خود را با تحقیقات مشابه بیان نماید، آسان تر خواهد بود. همچنین، محقق باید بتواند با بهره گیری از نظریه های موجود، یافته های تحقیق خود را توضیح دهد و بیان نماید چرا نتیجه تحقیق به چنین یافته هاییی ختم گردیده است.

ایرانیان پی سی